W HRD.pl spotykamy się z różnego rodzaju sytuacjami sygnalizującymi wykorzystanie Internetu w celach niezgodnych z prawem. Dokładamy wszelkich starań, aby w ramach naszych możliwości przyczynić się do ograniczenia tego rodzaju zjawisk. W związku z tym postanowiliśmy poruszyć szczególnie wstrząsający temat, jakim jest pornografia dziecięca w Internecie.
Jednym z najgroźniejszych zjawisk, jakie pojawiły się przy udziale Internetu i kontaktów online jest CSAM. CSAM Child Sexual Abuse Materials oznacza materiały dokumentujące osoby niepełnoletnie w kontekście seksualnym. Sprawca – ofiara może być w relacji dorosły – dziecko, zdarza się jednak, że jest to relacja dziecko – dziecko.
Niegodziwe traktowanie dzieci w celach seksualnych jest również określane jako pornografia dziecięca.
Dotyczy m. in:
– uczestnictwa dzieci w zdarzeniach o charakterze seksualnym,
– przedstawiania organów płciowych dziecka w celach seksualnych,
– innych czynności o charakterze seksualnym przy wykorzystaniu dzieci.
Jednym ze szczególnie niebezpiecznych zjawisk w Internecie jest child grooming (uwodzenie dzieci). Jest to udostępnianie dziecku materiałów pornograficznych, nakłanianie do przesyłania zdjęć i filmów o charakterze pornograficznym oraz inne formy molestowania seksualnego. Często sprawca posuwa się do szantażu i gróźb, aby wymóc na dziecku zachowanie tajemnicy.
W związku z szerzącym się problemem zaczęły powstawać różne mechanizmy i instytucje, oraz inne formy wsparcia w zakresie ochrony dzieci.
Rynek domen a pornografia dziecięca
ICANN w kwestii przeciwdziałania CSAM przedstawił stanowisko, że ich misją nie jest regulacja treści stron internetowych. Organizacja zarządzająca światowym rynkiem domen nie posiada uprawnień w zakresie cenzury treści internetowych, zaznacza natomiast, że do tego celu zostały przeznaczone odpowiednie instytucje w tym międzynarodowe, krajowe, lokalne organy ścigania, agencje regulacyjne, systemy sądowe itp.
UE z kolei nakazuje usuwanie lub jeśli jest to niemożliwe blokowanie stron związanych z CSAM i innymi przejawami pornografii związanej z dziećmi. Odnosi się do tego m.in. Konwencja Rady Europy z dnia 23 listopada 2001 r. o cyberprzestępczości:
Art. 9 ust. 1 tej Konwencji, następnie preambuła do Konwencji Rady Europy z dnia 25 października 2007 poruszają kryminalizację zachowań powiązanych z pornografią przy seksualnym, niegodziwym wykorzystaniu dzieci. Strony zostały zobowiązane do podjęcia wszelkich kroków niezbędnych do uznania za przestępstwo na terenie kraju. m. in. takich działań jak produkcja pornografii przy wykorzystaniu dzieci, rozpowszechnianie, transmitowanie, przechowywanie, pozyskiwanie, oferowanie i udostępnianie oraz inne działania mające na celu niegodziwe traktowanie dzieci w celu seksualnym. Zauważono również, że wraz ze wzrostem technologii informatycznych wzrasta znacząco ilość przestępstw związanych z wykorzystaniem dzieci w celach seksualnych.
W związku z powyższym rejestry działające na terenie UE podjęły wiele działań dotyczących blokowania niezgodnych z prawem witryn. Przede wszystkim każdy z rejestrów domen narodowych zawiera w swoim regulaminie odnoszącym się do relacji Rejestr-Abonent zapisy umożliwiające jednostronne blokowanie nazw domen używanych w kontekście rozprzestrzeniania dziecięcej pornografii. Nie ma tu znaczenia, czy Abonent domeny działał świadomie, czy też nieświadomie „użyczał” zarejestrowanej nazwy przestępcom. Zazwyczaj domena otrzymuje status ClientHold i nie może być używana do czasu jej wygaśnięcia. W takich przypadkach rejestry nie przewidują zwrotu środków za niewykorzystany okres abonamentowy.
Dodatkowo rejestry podejmują własne działania przeciw praktykom CSAM. Na naszym rodzimym rynku ważną akcją NASK w tym zakresie jest Dyzurnet.pl .
Dyzurnet.pl powstał w 2005 roku, jest powiązany ze stowarzyszeniem INHOPE (Międzynarodowe Stowarzyszenie Zespołów Reagujących). Portal reaguje na informacje o treściach szkodliwych, nielegalnych, w tym związanych z seksualnym wykorzystaniem dzieci. Współpracuje z organami ścigania takimi jak policja czy prokuratura.
Największa ilość zgłoszeń do Dyzurnet.pl jest związana z CSAM i jest to w Polsce tendencja wzrostowa.
EURid, oprócz wprowadzonego systemu APEWS, posiada szybko reagujący zespół, który zgodnie z regulaminem blokuje działanie domeny wykorzystywanej do dziecięcej pornografii. Abonent otrzymuje informację o zablokowaniu witryny i jeśli jego wyjaśnienia nie okażą się wystarczające, domena jest blokowana do czasu wygaśnięcia.
Rejestry mające siedzibę poza terenem UE również aktywnie uczestniczą w zwalczaniu CSAM. Podobnie jak rejestry europejskie, posiadają one w swych regulaminach zapisy umożliwiające natychmiastowe założenie blokady ClientHold i odcięcie nazwy domeny od strony propagującej szkodliwe treści. Coraz więcej rejestrów wprowadza tzw. abuse deski, które reagują niemal natychmiastowo na wszelkie zgłaszane przypadki użycia nazwy domeny do szerzenia dziecięcej pornografii. Zazwyczaj domena jest blokowana do czasu otrzymania wyjaśnień (średnio na ok. 7 dni) a następnie blokada jest prolongowana do końca trwania bieżącego okresu abonamentowego. Często, po wygaśnięciu nazwy domeny, rejestry blokują skompromitowaną domenę do ponownej rejestracji (domena nie trafia do puli domen wolnych).